ఋతువులు మాసములు

 

1. చైత్రం, 2.వైశాఖం, 3. జ్యేష్ఠం, 4. ఆషాడం, 5. శ్రావణం, 6. భాద్రపదం, 7. ఆశ్వీజం, 8. కార్తీకం, 9. మార్గశిరం, 10. పుష్యం, 11. మాఘం, 12. పాల్గుణం.

 

ప్రతినెల పూర్ణిమరోజున గల నక్షత్రాన్ని బట్టి మాసనామం నిర్ణయించారు.

 

సౌరమాసాలు:  రవి గోచారంలో ఒక్కొక్క రాశిలో ఒక నేల సంచరిస్తాడు. రవి ఏ రాశిలో సంచరిస్తుంటే ఆ నెలను ఆ రాశి పేరుతో పిలుస్తారు. ఉదా: రవి ధనూరాశిలో సంచరిస్తుంటే 'ధనుర్మాసం' అని పిలుస్తారు.

 

ఋతువులు: ఒక సంవత్సరమునాకు ఋతువులు ఆరు ఒక్కొక్క రుతువుకు రెండు నెలలు ఉంటాయి.

 

చైత్ర, వైశాఖమాసాలు                                వసంత ఋతువు                    అధిపతి శుక్రుడు

జ్యేష్ట, ఆషాడములు                                    గ్రీష్మ ఋతువు                     అధిపతి రవి, కుజ

శ్రావణ, భాద్రపదము                                  వర్షఋతువు                          అధిపతి చంద్ర

ఆశ్వీజ, కార్తీకములు                            శరదృతువు                           అధిపతి బుధుడు

మార్గశిర, పుష్యమాసములు                   హేమంత ఋతువు                       అధిపతి గురుడు

మాఘ, పాల్గుణమాసములు                     శిశిర ఋతువు                            అధిపతి శని

అధికమాసాలు:

రెండు అమావాస్యలమధ్య రవి సంక్రమణం జరుగకపోతే ఆ చాంద్రమాసాన్ని'అధికమాసం' అంటారు. దీనినే 'మలమాసం' అని కూడా పిలుస్తారు. ఈ అధికమాసంలో ప్రతిరోజూ చేసుకునే నిత్యకర్మలు మాత్రమే చేసుకోవాలి. శుభకార్యాలు చేయరాదు.

క్షయమాసం:

రెండు అమావాస్యల నడుమ రెండు సూర్య సంక్రమణాలు జరిగితే ఆ చాంద్రమాసాన్ని'క్షయమాసం' అనిపిలుస్తారు. అనగా ఒకే చంద్రామాసంలో రెండు రాశులలో రవి సంచరిస్తాడన్నమాట.

 

శూన్యమాసం:

రవి మీనరాశిలో సంచరిస్తున్నప్పుడు చైత్రమాసం

మిథునరాశిలో సంచారిస్తునప్పుడు ఆషాడమాసం

కన్యయందు సంచారిస్తునప్పుడు భాద్రపదమాసం

ధనస్సునందు సంచరిస్తునప్పుడు పుష్యమాసం

పై మాసాలు శూన్య మాసాలు.

ఆధిక, క్షయ, శూన్య మాసాలందు శుభకార్యాలు చేయరాదు.