దూరం
    
    'అన్ని హంగులూ వున్న గొప్ప సిటీ ఆంధ్ర రాజధాని. మంచి చోటుకే వెడుతున్నావు నువ్వు. దీన్ని అదృష్టమనే చెప్పాలి. వెళ్ళిరా. మళ్ళా ఈ ప్రాంతాల కొచ్చేప్పుడు యింకా పెద్దవాడివై రా! వెళ్ళు, బెస్టాఫ్ లక్!'
    బస్సు వేగంగా నడుస్తోంది. పైమాటలు నన్ను వెంటాడుతూనే ఉన్నాయి. అయినా వెలితి మనసునిండా నిండుకున్నది.
    తెలుగు తనానికి ముఖ్యమైన అలంకారం యిక్కడ ముచ్చటించవలసిన అవసరం ఎంతైనా వుంది. సొంత వూరు వదిలి దూరంగా బ్రతుకుదామనుకునే తపనని తెలుగు మనిషి సాద్యమైనంతవరకూ చంపుతుంటాడనే నూటికి నూరుపాళ్ళు నిజాన్ని నాలాటి మనిషి కాదనలేడు.
    ఆ జాతి నాది. ఆ మనిషి నేను.
    నా జాతి కాని మనుషుల్ని నేను చూచి ఖంగారు పడిన సంఘటనలు యిక్కడ ఉదహరిస్తాను.
    ఒకటి - ఆరేళ్ళ క్రితం యాత్రల నెపం మీద పూరీ జగన్నాథం వెడుతుండగా కలకత్తా తరలి వెడుతున్న మద్రాసీని రైల్లో చూచినప్పుడు, రెండు - సామర్లకోట రైల్వేస్టేషన్ పక్కగా వో చిన్న పాకలో టీ షాపు పెట్టుకు బ్రతుకుతున్న మళయాళీని చూచినప్పుడు, మూడు - మా ఆఫీసులో బంట్రోతు ఉద్యోగం చేస్తోన్న బాలన్ తో మాటాడి నప్పుడూను.
    చిన్న ఉద్యోగాలూ, వచ్చేది సిసలైన తెలుగు మనిషి తాలూకు కేవలం ఆడంబరాలకే చాలినంత జీతం వాళ్ళది. అయినాసరే వందల మైళ్ళ దూరం వచ్చేసి నిశ్చింతగా బ్రతుకుతున్నారు.
    విడ్డూరంగా ఉంటుంది. నేనే ఆ స్థితి కొచ్చేస్తే గుండె ఆగి చద్దుననిపిస్తుంది. నా మనుషుల్నీ, నా వూరునీ, నా అనుభూతుల్నీ -అన్నింటినీ వదిలేసి అంత దూరం వెళ్ళి 'వెట్టి చాకిరీ' చేసుకు బ్రతికే దానికంటే మా వూర్లో రిక్షా లాగి బ్రతకడం మేలనే మనుషుల్లో నేనుంటాను.
    ఇదీ నేను!
    ఆంధ్రులు గర్వించదగ్గ చరిత్రగల తెలుగుగడ్డ మీద పుట్టి, పెరిగి, పెద్దవాడి నయ్యేను. ఆ దగ్గర్లోనే వుద్యోగం చేసేను యిన్నాళ్ళూ. ఇప్పుడు పిడుగు పడినట్లు, ఎవడి కొంపో ఉద్దరించాలన్నట్టు నన్ను బదిలీ చేయడం శిక్ష! గొప్ప శిక్ష!
    రాజధాని గురించి నేనూ చెప్పగలను -
    ఎన్నో తరహాల సంస్క్రుతీ -సంస్కారం, ఎన్నో జాతుల సంగమం, కళామయ మహానగరం. అలాటి నగరానికి వెళ్ళడం ముదావహమనీ, కళ మీద మోజువున్న ప్రతీ మనిషి తిండి లేకపోయినా బ్రతకగల భాగ్య నగరమనీ నేనూ చెప్పగలను మరోడెవడైనా అక్కడికి బదిలీ అవుతే. బదిలీ అయ్యింది సాక్షాత్తూ నాకు. నేనెలాటి మనిషినో నాకు తెలుసు.
    నా అభిరుచులు చాలామందికి నచ్చకపోవచ్చు. అట్టి అనాగరికుడ్నని వేలెత్తి చూపించవచ్చు. కాని నేనంత త్వరగా మారలేదు. దూరంగా ఉద్యోగాలు చేస్తోన్న తెలుగు సోదరుల 'తెగింపు'ని మాత్రం హర్షించగలను.
    భాగ్యనగరానికి బదిలీమీద కాకుండా ఏదో చూచి పోడానికని సరిపెట్టుకుంటే రెండు మూడు నెలలుండగలనేమో గానీ, 'బదిలీనే తప్పదు. నువ్వు వెళ్ళాలి. లేకపోతే జీవితంలో నువ్వు దెబ్బ తినేయగలనని చెప్పి ముక్కుమీద కొట్టినట్టు నా కొచ్చిన కాగితం చూస్తుంటే రెండురోజులైన ఉండలేనేమో ననిపిస్తోంది. గట్టిగా ఏడవాలని వుంది.
    నాలాటి వాళ్ళకే తెలుస్తుంది నా యాతన. గుండె నిబ్బరం, కొంచెం సాహసం, ప్రతి చిన్న విషయాన్ని ఆమూలాగ్రంగా పరిశీలించాలానే గుణం గల వాళ్ళకి మాత్రం ఇది కసి. పిచ్చివాడు తీరికవేళలో కట్టుకు ఆడుకుంటున్న వెర్రి ఆలోచనల గూడులాగుంటుంది. అయినా సరే, ఈ కథ రాస్తాను.
    బ్రహ్మచారిగా జీవితం గడిపినన్నాళ్ళూ ఈ బదిలీ రాలేదు. అప్పుడొచ్చినా నా అభిప్రాయాల్ని కొంచెంగానైనా మార్చుకునేవాడిని. పెళ్ళయింది. ముద్దుల మూటగట్టే చిరంజీవి పుట్టేడు. ఈ స్థితిలో నాకు బదిలీనా?
    దిగులుగా బస్సెక్కాను. నన్ను తీసుకెడుతున్న బస్సూ కదల్లేక కదుల్తున్నట్టుంది. జగ్గయ్యపేట దాటేంత వరకూ మనసుని అదుపులో పెట్టుకోగలిగేను. అది కాస్తా దాటగానే నాక్కనిపించే ఎడారిలాటి ప్రదేశాన్ని చూస్తూ గొంతు దాకా వచ్చిన దుఃఖాన్ని అలాగే కప్పి పెట్టుకోడం ప్ర్రారంభించేను. మా వేపున రోడ్లు ఇలా వుండవు. కళగా ఉంటాయి. కాంతులు వెదజల్లుతాయి. రోడ్డు ప్రక్క భూములు దీనస్థితిలో వుండవు. పచ్చటి పైరుతో నవ్వుతూ స్వాగతం చెబుతున్నట్లుంటాయి. భయంగా వుంది. పుట్టి పెరిగిన వూరు వదిలి కొత్త జీవితం 'ఒంటరిగా' ఎలా గడపగలను?
    నిద్రపోవటానికి కళ్ళు మూసుకున్నాను. నిద్రలాటిదే కానీ సుఖమైన నిద్రని చెప్పను. కళ్ళు మూసుకున్నట్టు మాత్రం జ్ఞాపకం.
    
                                        *    *    *
    
    నా ఆలోచనలకున్న రంగులు స్పష్టంగా చూచుకోగల అవకాశం హైద్రాబాద్ బస్టాండులో లభించింది.
    నేను వస్తున్నట్టు రాముడికి తెలీజేశాను. వాడు నా మిత్రుడు. మా వూరివాడు. నాతో నాలుగేళ్ళు చదువుకున్న వాడూను. వాడీ నగరంలో ఉద్యోగం చేస్తున్నాడు. తెలుగుదేశం, తెలుగుప్రజలు అని ఇరవై నాలుగ్గంటలూ జపం చేస్తూ కూర్చుంటే నీ జీవితమేంగాను? అని చెప్పి నా కామధ్య ఉత్తరాలు రాశాడు. ఎంత తెగువతనం లేకపోతే ఆర్నెల్లు పాటు ప్రత్యేకమైన వాళ్ళాఫీసు పనిమీద బొంబాయిలో నిశ్చింతగా గడిపి రాగలడు?
    బస్సు దిగుతూనే రాముడికోసం వెతికేను. కనిపించలేదు. అంత రద్దీలో వాడు లేకపోయినందుకు దిగులుపడిపోయి ఉందును. కానీ వెంటనే కనిపించేడు శ్రీనివాసరావు.
    శ్రీనివాసరావు బక్కగా రివటలా, ఎర్రగా అందంగా ఉంటాడు. చెయ్యెత్తు మనిషి గట్టిగా గాలి వస్తే వంగిన రెల్లు గడ్డిలా వొరిగి పోగల ఆకారం.
    అతన్ని చూస్తూనే గట్టిగా కేకపెట్టబోయేను. నా ప్రయత్నం అతనే ముగించాడు. నా రెండు చేతులూ పుచ్చుకుని కళ్ళతో ఆప్యాయత కురిపిస్తూ గుండెలనిండా నిండిన అనందాన్ని మాటల్లో ఒలికించేడు.    
    "మీరూ వచ్చేరా గురూగారూ!"