కీళ్ల నొప్పులు:

1. మీకు ఇటీవల దెబ్బలేవైనా తగిలాయా?

అభిఘాతాలు / దెబ్బలు

2. ఇంతకు ముందేమైనా దెబ్బలు తగిలాయా?

పాత దెబ్బలు, గాయాలు

3. కదలికలతో కీళ్ళనొప్పులు ఎక్కువవుతున్నాయా?

సంధి శూల (ఆస్టియోఆర్తరైటిస్)

4. కీళ్ళనొప్పితో పాటు సాధారణారోగ్యం కూడా కుంటుపడిందా?

అమవాతం (రుమటాయిడ్ ఆర్తరైటిస్)

5. తీవ్రమైన జ్వరం ఉందా?

ఇన్ఫెక్షన్ వల్ల కీళ్ళనొప్పి (ఇన్ఫెక్టివ్ ఆర్తరైటిస్)

6. కాలి బొటనవేలు జాయింటు వాచిపోయి ఎర్రగా కనిపిస్తుందా? బాగా నొప్పిగా కూడా ఉంటుందా?

వాతరక్తం (గౌట్)

7. పొలుసులు మాదిరిగా చర్మం పైన చేపరాలుతూ పొరలేమనా ఏర్పడ్డాయా?

సోరియాసిస్ వల్ల కీళ్లనొప్పులు (సొరియాటిక్ ఆర్తరైటిస్)

8. శరీరంలో ఏదన్నా కీలు బెణకడం, లేదా మెలిపడటం జరిగిందా?

అంతర్గత రక్తస్రావం

9. అల్లోపతి మందులేమన్నా వాడుతున్నారా?

మందుల దుష్ఫలితాలు


ఆయుర్వేద శాస్త్రం మనిషి శరీరంలోని జాయింట్లను 'సంధులు' అని వ్యవహరించిది. సంధి అంటే కూడిన, వ్యవహారిక భాషలో జాయింట్లను కీళ్లు అంటారు. కీళ్ళనొప్పులకు సంబంధించి, కీళ్ల వ్యాధులకు సంబంధించి ఆయుర్వేద శాస్త్రంలో చాలా విస్తృతమైన వివరణలు లభిస్తాయి.

కీళ్ల ప్రధాన విధి శరీరంలో కదలికలను కలిగచేయడం, కొన్ని కీళ్లు తక్కువస్థాయి కదలికలు కలిగినవిగా ఉంటే, మరికొన్ని ఎక్కువస్థాయి కదలికలను కలిగిఉంటాయి.

ఉదాహరణకు భుజం కీలు శరీరంలో ఇతర కీళ్లకంటే అధిక స్థాయిలో, విభిన్న దిశలలో కదలికలు కలిగి ఉంటుంది. బంతిగిన్నె కీలుగా అందరికీ తెలిసిన ఈ జాయింటు ముందుకూ, వెనకకూ, లోపలికీ, బైటకూ,పైకి, కిందకూ ఇలా రకరకాల కోణాలలో కదలికలు కలిగి ఉంటుంది. ఇంత విస్తృతమైన కదలికలు ఉన్నప్పుడు సహజంగానే ఈ జాయింటుకు స్వస్థానం నుంచి పక్కకు వైదొలగడానికి అవకాశాలు ఎక్కువగా ఉంటాయి. 'గూడ జారడా'న్ని మనం ఎక్కువగా చూసేది అందుకే. దీనికి విరుద్దంగా నడుము కింద భాగంలో ఉండే త్రికాస్థి శ్రేణ్యస్థిల సంగమం (సేక్రో ఇలియాక్ జాయింట్) లో దాదాపు కదలికలు పూజ్యమనే చెప్పాలి.


మనలో చాలామందికి కీళ్లకు సంబంధించిన ఉచితానుచితజ్ఞత అనేది కీళ్లలో నొప్పి ఉన్నప్పుడు మాత్రమే కలుగుతుంటుంది. మనం ప్రతినిత్యం అలవోకగా ఎన్నెన్నో పనులను చేతులతోను, కాళ్లతోనూ చేసేస్తుంటాము, అయితే ఆయా భాగాల కీళ్లలో నొప్పి మొదలైతే మాత్రం తేలికగా జరిగిపోయే చిన్న పనైనా అసాధ్యంగా మారుతుంది. జాయింట్ల నొప్పులు బాధిస్తున్నప్పుడు కారణాలవైపు దృష్టి సారించడం అవసరం. లక్షణాత్మకమైన చికిత్సకంటే కారణానుగుణమైన చికిత్స తీసుకుంటే శాశ్వత ప్రయోజనం కలుగుతుంది.

1. అభిఘాతాలు / దెబ్బలు:

కీళ్ల మీద ఒత్తిడి పడినా, దెబ్బలు తగిలినా వాపు జనిస్తుంది. ఎముకల చిట్ట చివరిభాగం సాధారణంగా మృదులాస్థి చేత నిర్మితమై ఉంటుంది. ఇది సైనోవియల్ ద్రవంలో మునిగి ఉంటుంది. జాయింట్లను ఒకటిగా బంధించి ఉంచే క్యాప్సూల్ తాలూకు లోపలి పొర ఈ తైలయుతమైన సైనోవియల్ ద్రవాన్ని విడుదల చేస్తుంటుంది. ఒకవేళ కీలుకు ఏదైనా హాని జరిగినా, దెబ్బ తగిలినా సైనో వియల్ పొరకు విఘాతం కలగడం, కీలు నుండి చిన్న చిన్న ముక్కలు విడిపోవడం వంటివి జరుగుతాయి. అప్పుడు సైనోవియల్ పొర విపరీతంగా స్పందించి, అత్యధికస్థాయిలో ద్రవాన్ని విడుదల చేస్తుంది. ఇలా విడుదలైన ద్రవమూ, దానిలో ఉండే కొన్ని పదార్థాలూ కలిసి నొప్పికి, వాపునకూ కారణమవుతాయి.

ఒక్కొక్కసారి కొంతమందికి దెబ్బ తగిలిన విషయం దృష్టిలోకి రాకుండా, సంఘటన జరిగిన రెండు మూడు రోజుల తరువాత హఠాత్తుగా జాయింటు వాచిపోయి కనపడుతుంది. అలాంటి సందర్భాలలో నింపాదిగా ఆలోచిస్తే దెబ్బ తగిలిన విషయం బైటపడుతుంది.


సూచనలు: దెబ్బలు తగిలినప్పుడు జాయింట్లలో వాపు రాకుండా ఉండాలంటే జాయింటును కొంచెం ఎత్తులో ఉంచాలి. కదలకుండా పూర్తిస్థాయిలో విశ్రాంతి తీసుకోవాలి. దెబ్బ తగిలిన వెంటనే ఐస్ ముక్కలను పొడిలాగా నూరి ఒక గుడ్డలో వేసి కీలుపైన కట్టుకడితే వాపు జనించడానికి ఆస్కారం ఉండదు. కీళ్ల చుట్టూ స్థానికంగా వేడిగా ఉంటే శీతల ఉపచారాలనూ, చల్లగా బిగదీసుకుని ఉంటే ఉష్ణ సంబంధమైన ఉపచారాలనూ ఆయుర్వేదం సూచించింది.

ఔషధాలు: పునర్నవాదిగుగ్గులు, మహావాత విధ్వంసినీ రసం.

బాహ్యప్రయోగాలు - మర్మగుటిక, సురదారులేపం.

2. పాత దెబ్బలు, గాయాలు:

ఒకోసారి, చాలా సంవత్సరాల క్రితం తగిలిన దెబ్బలూ, బెణుకులూ వర్తమానంలో కీళ్ల నొప్పులుగా మారుతాయి. నడుము నొప్పి దీనికి మంచి ఉదాహరణ. జాయింట్లలో ఎముకలు విరగడం, తప్పుకోవడాలు జరిగినప్పుడు అప్పటికి బాధ సమిసిపోయినా, తరువాత ఎప్పుడో తీవ్రమైన నొప్పిరూపంలో తిరగబెట్టే అవకాశం ఉంది.

సూచనలు: అంతకు ముందెప్పుడో దెబ్బతగిలి, ఇప్పుడు దెబ్బతగిలినకీలు నొప్పిగా తయారైతే స్నేహ స్వేదాలను చికిత్సగా ప్రయోగించాల్సి ఉంటుంది. ఈ చికిత్సా ప్రక్రియలలో ఔషధ తైలాలను బాహ్యంగా ప్రయోగించి, పదమూడు రకాలైన స్వేద ప్రక్రియలలో ఒకదానిని ఎంచుకుని చమటను పుట్టించేలా చేయడం జరుగుతుంది. ఈ చికిత్సల వల్ల రక్త ప్రసరణ వ్యవస్థ మెరుగవ్వటమే కాకుండా, కీళ్లకు ఇరువైపులా ఉండే కండరాలు కూడా బలంగా తయారై నొప్పి తగ్గుముఖం పడుతుంది.

ఔషధాలు: త్రయోదశాంగగుగ్గులు, వాతవిధ్వంసినీరసం, రాసానా ఏరండాదిక్వాథం, బాహ్యప్రయోగం - మహానారాయణతైలం.

3. సంధి శూల (ఆస్టియోఆర్తరైటిస్):

మోకాళ్లలోనో, తుంటి కీలులోనో నొప్పి ఉంటూ, విశ్రాంతితో బిగదీసుకుపోవడం, కదిలేటప్పుడు మరింత బాధామయంగా తయారవ్వటం జరుగుతుంటే అది సంధి వాతాన్ని (ఆస్టియోఆర్తరైటిస్) సూచిస్తుంది. ఎముకల కణజాలాల సముదాయాలు శిథిలమవడం వలన ఈ స్థితి ప్రాప్తిస్తుంది. ఈ స్థితి ఎక్కువగా శరీరపు బరువును మోసే జాయింట్లు - అంటే మోకాళ్లు, తుంటి కీళ్లకే పరిమితమై ఉండటాన్ని బట్టి, అధిక బరువు వలన అరుగుదల ఏర్పడి. తత్ఫలితంగా నొప్పులు ఉత్పన్నం అవుతుంటాయని అర్థం చేసుకోవచ్చు. అయితే లావుగా ఉండే వ్యక్తులందరిలోనూ కీళ్ల నొప్పులు ఉండకపోవటమూ, సన్నగా ఉండే వాళ్లలో కూడా కీళ్ల నొప్పులుండటాన్ని బట్టి సంధి వాతానికి కారణాలుగా వంశపారంపర్యత, జన్మతః ఏర్పడిన నిర్మాణ లోపాల వంటి వాటిని కూడా పరిగణించాల్సి ఉంటుంది.

ఆయుర్వేదం వ్యాధులు రావటానికి గల కారణాలను తెలియచేస్తూ అతియోగం అనే దానిని ప్రముఖంగా చెప్పింది. జాయింట్లను అతిగా, అసహజంగా ఉపయోగించడమే అతియోగమంటే, బాక్సర్ల మణికట్టు నొప్పులకూ, ఫుట్బాల్ ఆటాగాళ్ల మోకాళ్ల నొప్పులకూ కారణం ఇలాంటి అతియోగమే.

సూచనలు: సంధివాతం (ఆస్టియోఆర్తరైటిస్) జాయింట్ల అరుగుదల వలన సిద్దిస్తుంది కనుక దీనిలో విశ్రాంతికి మించిన చికిత్స లేదు. అలాగే వేడి కావడాలను, ఐస్ ప్యాక్ లను మార్చి మార్చి ప్రయోగించడం వలన కూడా నొప్పి తగ్గుముఖం పడుతుంది. ఇంతే కాకుండా దీనిలో ఆముదం, పిండ తైలాలూ అయోఘంగా పనిచేస్తాయి. వీటిలో ఒక దానిని కొద్దిగా వేడి చేసి కీలు పైన పలుచగా రాసి ఉప్పు మూటతో కాపడం పెట్టుకోవాలి. అలాగే సరైన వ్యాయామాలను ఎంచుకుని సాధన చేస్తే కీళ్లు అల్లుకుపోకుండా కదలికలు నిరాటంకంగా కొనసాగుతాయి.

గృహ చికిత్సలు: 1. వెల్లుల్లిని ముద్దగా నూరి రెండు చెంచాల మోతాదుగా నువ్వులనూనెతో కలిపి (ఒక చెంచాడు) రోజుకు రెండుసార్లు వేడినీళ్లతో తీసుకోవాలి. 2. పారిజాతం ఆకులను (పది) గాని, వావిలి ఆకులను (గుప్పెడు) గాని ముద్దగా దంచి ఒక గ్లాసు నీళ్ళలో వేసి చిన్న మంటమీద సగం కషాయం మిగిలెంతవరకు మరిగించాలి. దీనికి ఆముదం (ఒక చెంచా) చేర్చి ప్రతిరోజు ఉదయం పరిగడుపున తీసుకోవాలి. 3. మహిసాక్షి గుగ్గిలాన్ని అరచెంచాడు మోతాదుగా రోజుకు రెండుసార్లు వేడినీళ్ళతో పుచ్చుకోవాలి. 4. శొంఠికషాయానికి (అరకప్పు) ఆముదం (రెండు చెంచాలు) చేర్చి రోజుకు రెండుసార్లు తీసుకోవాలి. 5. శొంఠి (అరచెంచా), నువ్వులు (ఒక చెంచా), బెల్లం (అరచెంచా) అన్నీ కలిపి ముద్దగా నూరి రోజూ రెండు పూటలా తీసుకోవాలి.

ఔషధాలు: యోగరాజగుగ్గులు, త్రయోదశాంగగుగ్గులు, లాక్షాదిగుగ్గులు, మహారాస్నాదిక్వాథం, మహావాతవిధ్వంసినీ రసం.

బాహ్యప్రయోగం - మహానారాయణతైలం. మోకాలు జాయింటు

4. అమవాతం (రుమటాయిడ్ ఆర్తరైటిస్):

కీళ్ళనొప్పులతో పాటు సాదారణారోగ్యం కూడా దెబ్బతింటే అది అమవాతాన్ని (రుమటాయిడ్ ఆర్త రైటిస్) ని సూచిస్తుంది. సంధి వాతం (ఆస్టియోఆర్తరైటిస్) లో మాదిగిగా దీనిలో కేవలం జాయిట్ల చివర్లు శితిలమవడం మాత్రమే ఉండదు. కేవలం బరువు మోసే జాయింట్లే వ్యాధిగ్రస్తం కావు. అంటే, సంధివాతంలో ఇన్ ఫ్లమేషన్ కు ఆస్కారం లేదు. అమవాతంలో అరుగుదలకు అవకాశం లేదు. రెండూ రెండు విభిన్నమైన వ్యాధులు. ప్రతి వందమందిలోనూ ముగ్గురు వ్యక్తులు అమవాతంలో బాధపడుతున్నారని ఒక అంచనా, అందునా, మగవారికంటే మహిళలే ఎక్కువగా ఎక్కువగా దీని బారిన పడుతుంటారు. ఈ వ్యాధిలో ముందస్తుగా రెండు మడిమలూ, లేదా రెండు మణికట్లూ వాస్తాయి. నొప్పి ఉంటుంది. నీరసంగా అనిపిస్తుంది. ఉదయంపూట ఈ లక్షణాలు మరీ ఎక్కువగా కనిపిస్తాయి. రక్తాల్పత కూడా ఉండవచ్చు.

కీళ్ళనొప్పులు ఎప్పుడూ ఒకే ప్రదేశానికి నిబద్ధం కాకుండా మారుతుండటం ఈ వ్యాధి ప్రధాన లక్షణం. ఈ వ్యాధిని కేవలం కీళ్ల వ్యాధిగా కాకుండా, శారీరక వ్యవస్థాగత వ్యాధిగా (సిస్టమిక డిసీజ్) పరిగణించి చికిత్స చేయాల్సి ఉంటుంది. అమవాతంలో కళ్లు, ఊపిరితిత్తులు, గుండె, ఎముకలలో ఉండే మూలుగ ఇలా అనేక శరీర భాగాలు వ్యాధిగ్రస్తమవుతాయి. జీర్ణవ్యవస్థలో లోపాలు సంభవిస్తాయి. విరేచనాలు, అజీర్ణం వంటివి కూడా కనిపిస్తాయి. ఈ వ్యాధికి ఒక ప్రధాన కారణం శరీరపు స్వీయ రక్షణ వ్యవస్థ లోపభూయిష్టంగా మారడం. దీనిలో ఆటో ఇమ్యూనిటీ డిజార్డర్ అంటారు. (అంటే, శరీరంలో ఉండే ప్రతిరక్షక కణాలు శరీరపు స్వంత కణజాలాలను బయటివాటిగా భావించి పాదదోలే ప్రయత్నం చేయడంతో సమస్య ఏర్పడటం). దీని ఫలితంగా శరీరంలో వాపు, జ్వరం (రుమాటిక్ ఫీవర్) మొదలైనవి కనిపిస్తాయి. ఈ లక్షణాలు ఒకేసారి కాకుండా, దీర్ఘకాలం పాటు పునరావృత్తమౌతుంటాయి.

అమవాతానికి పూర్తిస్థాయి చికిత్స తీసుకోనట్లయితే శాశ్వత అంగవైకల్యంతోపాటు గుండె జబ్బులు కూడా వచ్చే అవకాశం ఉంది. వ్యాధి పురోగమనంలో కాని, వ్యక్తీకృత లక్షణ తీవ్రతలో కాని, వ్యక్తీనుండి వ్యక్తికీ కొంత వ్యత్యాసమున్నప్పటికీ ఇది ప్రాప్తించిన ప్రతివారూ నిస్సృహలకు, నిరాశకూ లోనవుతారనేది మాత్రం నిజం. అయితే దీని సమగ్ర రూపాన్ని అర్థం చేసుకుని చికిత్స తీసుకుంటే నిరాశా నిస్పృహలకు తావుండదు. సూచనలు: అమవాతానికి కొంత విజ్ఞతతో చికిత్సచేయాల్సి ఉంటుంది. ఈ వ్యాధిలో రెండు అవస్థలుంటాయి; ప్రకోపావస్థ మొదటిదైతే, శమనావస్థ రెండవది. ఈ రెండు అవస్థలలోనూ 'అమం' అనేది అన్యాపదేశంగా ఉంటుంది. (అపరిపూర్ణంగా, వ్యత్యస్థంగాపచనమైన ఆహారం విషతుల్యంగా మారి, శరీరపుధాతువులలోనికి విలీనమైనప్పుడు దానిని అమం అంటారు)రుమటాయిడ్ ఆర్త రైటిస్ తగ్గాలంటే ముందు అమానికి చికిత్స జరగాలి. అమవాతంలో ఆకలి మీద వేటు పడుతుంది కనుక ఆహారం తేలికగా జీర్నమయ్యేదిగా, అంటే ద్రవయుక్తంగా ఉండాలి.

జీర్ణశక్తి మెరుగవుతున్నకొద్దీ క్రమంగా అన్నం, పెసరకట్టు, పులగం వంటివి చేర్చుకుంటూ వెళ్లాలి. ఆహారంలో ఏ పదార్థాలు సరిపడవో వాటిని వాటిని గుర్తించి వదిలివేయాలి. ఆహార పదార్థాల్లో మీకు సరిపడని వాటిని కనిపెట్టడం కష్టమైతే దానికి ఒక పధ్ధతి ఉంది; ఆహార పదార్థాన్ని తినకముందూ, తిన్న తరువాత నాడిని చూసుకోండి, ఆహారం తీసుకున్న తర్వాత నాడి ఐదు శాతం పెరిగితే మీకు ఆ పదార్థం సరిపడటం లేదని గ్రహించాలి. పంచకర్మలతో పాటు ఈ వ్యాధిలో షోథహర ఔషధాలు (ఇన్ ఫ్లమేషన్ తగ్గించే మందులు) ఉపయోగిస్తే మంచి ఫలితాలుంటాయి. యోగ, మెడిటేషన్ వంటివి కూడా ఈ వ్యాధి నుంచి త్వరితంగా కోలుకునేలా చేస్తాయి. 

ఔషధాలు: మహాయోగరాజగుగ్గులు, స్వర్ణవాతరాక్షసం, వాత గజాంకుశరసం, సింహనాదగుగ్గులు, మహారాస్నాదిక్వాథం,

బాహ్యప్రయోగం: మహావిషగర్భతైలం. అరిగిన మోకాల

5. ఇన్ఫెక్షన్ వల్ల కీళ్లనొప్పి (ఇన్ ఫెక్టివ్ ఆర్తరైటిస్):

శరీరంలోని ఇతర భాగాల మాదిరిగానే జాయింట్లకు కూడా ఇన్ఫెక్షన్సోకే అవకాశం ఉంది. జలుబుకు కారణమైన వైరస్ కు సైతం తాత్కాలికంగా అయినప్పటికీ - కీళ్ల వాపును కలిగించే వీలుంది. అలాగే, జర్మన్ మీజిల్స్, హైపటైటిస్ వైరస్ లను కూడా ఈ నైజం ఉంది. జ్వరంతోపాటు వేళ్ల కణువుల వంటి చిన్న జాయింట్లలో నొప్పి ఉంటూ, అది ఒక చోటు నుంచి మరొక చోటుకు కదులుతూ ఉంటే, దానిని రుమాటిజానికి చెందిన జ్వరంగా అనుమానించాల్సి ఉంటుంది.  

సాధారణంగా ఈ రకమైన జ్వరం గొంతునొప్పితో ప్రారంభమవుతుంది. జాయింట్లపైన ఏవైనా గడ్డలుకాని, కంతులుకాని లేస్తే, వాటినుంచి ఇన్ఫెక్షన్ జాయింట్ల లోనికి ప్రవేశించి, అక్కడినుంచి గుండె కవాటాలను చేరి, ఆ కవాటాలను లేదా వాల్వులను సైతం వ్యాధిగ్రస్తం చేసే అవకాశం ఉంది. ఈ కారణాలను అలా ఉంచితే అనైతిక లైంగిక సంబంధాలతో ప్రాప్తించే గనోరియా వ్యాధిలో జననాంగాల స్రావాలు మాత్రమే కాకుండా కీళ్ల నొప్పులు సైతం వచ్చే అవకాశం ఉంది. దీనికి కారణం, ఇన్ఫెక్షన్ రక్తం ద్వారా జాయింట్లను చేరి వాటిని వ్యాధిగ్రస్తం చేయడమే.  

సూచనలు: ఇన్ఫెక్షన్ వలన కీళ్ల నొప్పులు ఉత్పన్నమైనప్పుడు మొదట ఇన్ఫెక్షన్ నియంత్రించాల్సి ఉంటుంది. దీనికి కీటాణు నాశక ఔషధాలు అవసరమవుతాయి. 

ఔషధాలు: మల్లసింధూరం, తాళసింధూరం, గంధక రసాయనం, శారిబాద్యాసవం, మహామంజష్టాదిక్వాథం, వ్యాధిహరణరసాయనం, భల్లాతకవటి. 

6. వాతరక్తం (గౌట్):

పాదం బొటనవేలు వాచిపోయి నొప్పిని కలిగించడమనేది గౌట్ వ్యాధి లక్షణం. గౌట్ వ్యాధిని ఆయుర్వేదం విశదీకరించిన వాతరక్తంతో పోల్చవచ్చు. ఇది ఎక్కువగా మధ్యవయస్కుల్లో కనిపిస్తుంది. ఐతే స్త్రీలలో చాలా అరుదనే చెప్పాలి. ఏ కొద్దీమందిలోనో కనిపించినా, అది బహిష్టులు ఆగిపోయిన తరువాతనే. ఈ వ్యాధి కొన్ని కుటుంబాలలో వంశపారంపర్యలక్షణంగా కొనసాగుతుంటుంది. అలాగే జన్యుపరమైన అంశాలు కూడా దీనికి తోడ్పడుతాయి. గౌట్ వ్యాధి బయటపడేటప్పుడు ఒక నిర్దిష్టమైన విధానాన్ని అనుసరిస్తుంది. వేళ్ల కణువుల్లో (ముఖ్యంగా కాలి బొటనవేలులో) ప్రప్రథమంగా గౌట్ వ్యాధి లక్షణాలు కనిపిస్తాయి. ఆ తరువాత క్రమంగా కాలి మడమలు, మోకాళ్లు, ఇతర వేళ్ల కణువులు, మణికట్టు, మోచేతులు.... ఇలా ఒక్కొక్క దానిలోనూ, నొప్పి మొదలవుతుంది.

ఏ అర్థరాత్రో హఠాత్తుగా కాలి బొటనవేలి బాధతో మెలకువ వస్తుంది. వ్యాధికి గురైన జాయింటు వేడిగా, ఎర్రగా ఉబ్బిపోయి కనిపించడమే కాకుండా నునుపుగా, ఉబికిన రక్తనాళాలతో కూడి కనిపిస్తుంది. నొప్పి చాలా తీవ్రస్థాయిలో ఉంటుంది. చిన్నగా చేతితో తాకినా భరించలేరు. ప్రారంభావస్థలో అనుబంధ లక్షణంగా జ్వరం ఉంటుంది, గౌట్ బయటపడేముందు ఆకలి మందగించడం, వాంతి వచ్చినట్లుండటం, చిరాకుగా ఉండటం వంటి లక్షణాలు కొంతమందికి అనుభవమవుతాయి.  

నొప్పి కొన్ని రోజులపాటు, లేదా కొన్ని వారాలపాటు బాధించి సద్దుమనుగుతుంది. ఆ సమయంలో కొద్దిగా దురదగా కూడా ఉండొచ్చు. నొప్పి మళ్లీ కొన్ని నెలల తరువాత తిరగబెడుతుంది. రానురాను ఇలాంటి పునరావృతాల మధ్య వ్యవధి తగ్గిపోయి నొప్పి ఒక నిరంతర లక్షణంగా, మారుతుంది. శారీరక శ్రమ, ఆపరేషన్లు, దీర్ఘవ్యాధుల వంటివీ, మిరిమీరి ఆహారాన్ని తీసుకోవడం (ముఖ్యంగా మాంసాహార భోజనాలు), త్వరితగతిన బరువును తగ్గించుకునే ప్రయత్నంలో కఠోరంగా ఉపవాస దీక్షలు చేయడం వ వంటివీ, మద్యపానం, మూత్రాన్ని జారీచేసే మందులు వంటివీ గౌట్ ను ఎక్కువ చేస్తాయి. దీని వల్ల రక్తంలో ల్యాక్టిక్ ఆమ్లం పేరుకుపోయి సీరం యూరేట్స్ కు ఆస్కారం ఏర్పడుతుంది. గౌట్ కు ఒక ప్రధాన కారణం ఇలా సీరమ్ యూరేట్స్ పెరగడమే.

సూచనలు: గౌట్ వ్యాధి ఉన్నప్పుడు మద్యాన్నీ, మాంసకృత్తులు కలిగిన ఆహారాలనూ పూర్తిగా మానేయాలి. అలాగే తటాలున బరువు తగ్గటం కూడా మంచిది కాదు.

ఔషధాలు: మహామంజిష్టాదిక్వాథం, సిద్ధహరితాళభస్మం, తాళ సింధూరం, కైశోరగుగ్గులు, మహాయోగరాజగుగ్గులు, చవికాసవం, శారిబాద్యాసవం, భల్లాతకవటి.

7. సోరియాసిస్ వల్ల కీళ్ళనొప్పులు (సోరియాటిక్ ఆర్తరైటిస్):

చర్మం పైన మోస్తరు ఎరుపు రంగుతో వలయాలు మాదిరి పొరలు ఏర్పడి. వాటిపైన దళసరిగా పొలుసులు తయారవుతుంటే అలాంటి స్థితిని సోరియాసిస్ అంటారు. నిజానికి సోరియాసిస్ చర్మవ్యాధే ఐనప్పటికీ, దానిని ఉపేక్షిస్తే జాయింట్లు వ్యాధిగ్రస్తమయ్యే అవకాశం ఉంది. ఒక్కొక్కసారి కొద్దీ మందిలో ఈ సోరియాసిన్ చర్మంపైన మచ్చలుగా కనిపించకపోయినా, తలలో చుండ్రు మాదిరిగా భ్రమింపచేస్తూనో, లేదా వేలి గోళ్లను పిప్పిగోళ్లుగా కనిపించేలా చేస్తూనో ఉండవచ్చు. అప్పుడు సహజంగానే సోరియాసిస్ అన్న అనుమానం రాదుగాని, నిద్రాణంగా వ్యాధి మాత్రం కొనసాగుతూ జాయింట్లను వ్యాధిగ్రాసం చేస్తుంది. సోరియాసిస్ వలన కీళ్ల నొప్పులు వస్తుంటే ముందస్తుగా రక్తశోధనౌషధాలతోసోరియాసిస్ ను చికిత్సించాల్సి ఉంటుంది.

గృహచికిత్సలు: 1. తెల్లగన్నేరు వేరు, కానుగ చెట్టు పట్ట, జాజి చిగుళ్లు అన్నీ కలిపి ముద్దగా నూరి లేపనం చేసుకోవాలి. 2. మనష్శిల, అన్నభేది, మైలతుత్థం వీటిని సమభాగాలు తీసుకుని గోమూత్రంతో సహా నూరి పైకి రాయాలి. ఇవన్నీ తీక్షణ పదార్థాలు కనుక కంటికి, నోటికి తగలకూడదు. 3. కానుగ గింజలను ముద్దగానూరి పిండితే నూనె వస్తుంది, దీనిని నిలవచేసుకుని రోజువారిగా పైపూతగా వాడాలి. 4. రేల లేత చిగుళ్లను మెత్తగా నూరి పులిసిన మజ్జిగతో కలిపిరాయాలి. 5. గుప్పెడు వేపాకులను ముద్దగానూరి రోజు రెండుపూటలా చన్నీళ్ళతో తెసుకోవాలి. 6. తెడ్ల పాలాకుతో సూర్యపాక విధానాన్ని అనుసరించి తైలం తయారుచేసి పైకి, లోపలికి (ఒక చెంచాడు గ్లాసుడు పాలతో) వాడాలి.

ఔషధాలు: ఆరోగ్యవర్దినీ వటి, మహామంజిష్టాదిక్వాథం, పంచతిక్త గుగ్గులు, ఘృతం, అమృతభల్లాతక లేహ్యం, సర్పగంధవటి, చండమారుతం.

8. అంతర్గత రక్తస్రావం:

దెబ్బల వల్లనో,యథాలాపంగానో జాయింటులోనికి రక్తం స్రవిస్తే వాపు జనించడమే కాకుండా, కదలికలు కూడా పరిమితమై పోతాయి. అలాంటి సందర్భాలలో నొప్పి అన్యాపదేశంగా ఉంటుంది.

సూచనలు: జాయింట్లలోనికి రక్తస్రావమావుతున్నప్పుడు కారణాలను విశ్లేషించి తదనుగుణమైన చికిత్సలు చేయాల్సి ఉంటుంది.

ఔషధాలు: చంద్రకళారసం, బోల బద్దరసం, నాగకేశరచూర్ణం.

9. మందుల దుష్ఫలితాలు:

చాలా రకాల ఇంగ్లీషు మందులకు సైడ్ ఎఫెక్ట్స్ ఉంటాయి. చర్మం పైన దద్దుర్లు ఏర్పడడం, వాంతి వచ్చినట్లుండటం, కడుపులో గడబిడ వంటి లక్షణాలే కాకుండా కీళ్ళనొప్పులు కూడా ఇలాంటి అవాంచిత లక్షణాలలో భాగమే. అందుకే, ఏ మందునూ మీకై మీరు వాడకూడదు, ఒకవేళ డాక్టర్ ప్రిస్క్రిప్షన్ తో వాడుతున్నప్పుడు కీళ్ళనొప్పులు వస్తే ఆ విషయాన్ని డాక్టర్ దృష్టికి తీసుకువెళ్లండి. కీళ్ళనొప్పుల వెనుక సాధారణమైన కారణాల నుండి అసాధారణమైన కారణాల వరకూ ఎన్నో ఉంటాయి. నొప్పిని తగ్గించే మందు బిళ్లలను నేరుగా కొనేసి వేసుకోవడం దీనికి పరిష్కారం కాదు; అలా చేస్తే కడుపులో మంట పుట్టడమే కాకుండా, ఒకోసారి రక్తస్రావం కూడా అయ్యే ప్రమాదం ఉంది.