మన పురాణాల్లో వినాయకుని పుట్టుకకు రకరకాల కారణాలు కనిపిస్తాయి. ఒక కారణానికి, మరొక కారణానికి అవినాభావ సంబంధం ఉంటుంది. ప్రముఖ శైవాగమమైన ‘సుప్రభేదాగమము’లో వినాయకోత్పత్తి గురించి ఇలా వుంది. ఒకసారి వినాయకుడు తన తండ్రి అయిన శివుని దగ్గరకు వచ్చి..,‘దేవతలందరి వలె కాకుండా నా ఆకారం ఏనుగును పోలివుండడానికి కారణం ఏమిటి?’ అని అడిగాడు. అప్పుడు శివుడు -
ఆదౌ త్వహ ముమాసార్థం క్రీడార్థం హిమవద్వనే
కరేణుశ్చ గజేంద్రేణ సంభోగ మకర రోత్తతః
యదృచ్ఛయా తు తం దృష్ట్వా తదాకార మగా మహమ్
కరేణో రాకృతిం చోమా తదాక్రీడ మహం భృశం
తస్యాం తు గర్భ మదధా త్తస్మిస్కాలే త్వదుద్భవః
‘వినాయకా.., ఒకసారి నేను, పార్వతి కలిసి హిమాలయాలలో విహరిస్తూ, సృష్టికార్యంలో నిమగ్నమైవున్న ఏనుగుల జంటను చూడడం జరిగింది. పార్వతి నావైపు చూసింది. ఆమె మనస్సు నాకు అర్థమైంది. మేమిద్దరం ఏనుగుల రూపాలు ధరించి ఆనందించాము. నీ రూపం ఇలా ఉండడానికి కారణం అదే’ అని చెప్పాడు.
